Ceza Hukuku, Kamu Hukuku bölümleri arasındadır. Bir suça konu olan bir durum ya da olay olduğunda ortaya çıkan hukuk dalıdır. Ceza Hukuku kavramı kendi içinde de Genel ve Özel olacak şekilde iki farklı türe ayrılmaktadır. Türk yasalarının dayandığı mevzuata göre suç olarak kabul edilen tüm davranışlar bu hukuk dalının konusudur.
Bu kanun kapsamında yasa koyucu hangi durumların birey için ceza gerektirdiğine karar verir. Dünyada uluslararası alanda ve ülkelerde Ceza Kanununu belirleyen bazı temel ilkeler bulunmaktadır. Ceza Hukuku kapsamında suç kavramı için maddi ve manevi unsurlarla tanımlar yapılmış, genel ilkeler, suç için ön görülen cezalar, cezayı azaltacak ya da ortadan kaldıracak detaylar belirlenir. Özel hukukta ise suç sayılan eylemler detaylı olarak ele alınır, suçların kapsamı ve sınırları belirlenir ve ayrıca suçların birbirinden ayrıldığı yönler belirtilir.
Ceza Hukuku belli temel ilkeleri içinde barındırır. Bu kavramların doğuş noktası da yasalar olmaktadır. Bu ilkeler;
Suçta Kanunilik: Kanunda açık olarak suç sayılmayan bir olay için hiç kimse ceza almaz. İdarenin düzenlediği işlemlerine de suç ve ceza uygulanmaz. Ayrıca suç sayılan hükümler için kıyas yapılmaz. Tüm suçlar kanundan doğmak zorundadır.
Kanun Önünde Eşitlik: Suç işleyen kişiye bu fiille ilgili orantılı bir ceza verilmelidir. Kanunlar önünde herkes dil, din, ırk, milliyet, renk, cinsiyet, siyasi, felsefi inanç, ekonomik durum gibi birçok toplumsal yönden kimseye ayrımcılık tanınmalıdır.
Ceza Sorumluluğu İlkesi: Herkesin cezası kendi sorumluluğundadır. Kimse başkasının işlediği bir olaydan dolayı sorumlu olamaz. Herkes kendi cezasını çekmek durumundadır.
Cezada Kusur: Bir ceza işleminde bir kişinin suçu bilerek ve isteyerek işlemesi durumudur. Bir insanın suç işlemiş olması için bu suçu bilerek ve isteyerek işlemektedir.
Ceza Hukuku kapsamına giren mahkemeler bellidir. Bir fiil işlenmesi durumunda davanın görüleceği mahkemeler;
Ceza kanunu amacı bakımından belli özellikler barındırır. Cezaya yönelik kanun;
Bir bireyin hangi durumlar altında suçlu kabul edileceği ve hangi durumlarda ne kadar ceza verileceği gibi durumlar Ceza Kanunu ile sabittir.
Ceza davalarında özellikle mağdur için avukat çok önemlidir. Çünkü cinsel istismar ya da cinsel saldırı gibi durumlarda mağdur travma yaşayabilir. Bu süreçte ise kişinin korunması ve savunulması için bir avukat olması yararlı olacaktır.